constipation home remedies in Marathi -बद्धकोष्ठतेसाठी घरगुती उपचार ( बद्धकोष्ठता टाळणे त्याची कारणे लक्षणे आणि घरगुती उपचार)
बद्धकोष्ठता ही सर्वात सामान्य आणि सर्वात गंभीर पाचन समस्या आहे . त्याकडे दुर्लक्ष करणे आणि त्यासाठी औषधांवर अवलंबून राहणे या दोन्ही गोष्टी धोकादायक ठरू शकतात. जर तुमचे पोट व्यवस्थित साफ होत नसेल, तर बद्धकोष्ठते पासून मुक्त होण्यासाठी तुम्ही काही घरगुती उपाय करून पहा.
नीट न खाने, घाई घाईने काहीही खाणे किंवा खूप लवकर खाणे. बहुतेक नोकरदार लोकांच्या खाण्याच्या सवयी साधारण सारख्या होत आहेत. या वाईट खाण्याच्या सवयी केवळ तुमचे वजन वाढवण्यास कारणीभूत नाही तर पचनाच्या समस्या देखील निर्माण करतात. अशीच एक सर्वात सामान्य पचन समस्या म्हणजे बद्धकोष्ठता. सकाळी सौच्याच त्रास होत असेल किंवा पोट नीट साफ होत नसेल तर त्याला बद्धकोष्टता म्हणता येईल. बद्धकोष्ठतेवर उपचार म्हणून तुम्हाला तुमच्या खाण्याच्या सवयी दुरुस्त कराव्या लागतील, पण काही घरगुती उपाय देखील आहे जे मोठ्या प्रमाणात आराम देऊ शकतात.
●बद्धकोष्ठता म्हणजे काय
आयुर्वेदानुसार शरीराचे संतुलन वात, पित्त, दोषांवर अवलंबून असते. यातील असंतुलनामुळे शरीराला आजाराने घेतले जाते. खाण्यापिण्याच्या सवयी आणि जीवनशैलीत निष्काळजीपणामुळे जेव्हा पचनशक्ती मंदावते आणि योग्य वेळी पचत नाही. त्यामुळे शरीरातील दोष असंतुलित व दूषित होऊन आजार होतो. बद्धकोष्ठता हा मुख्यतः वात दोषामुळे होतो, त्यामुळे मल कोरडा आणि कडक होतो.
constipation home remedies in Marathi
●बद्धकोष्ठतेची कारणे
बद्धकोष्ठतेची अनेक कारणे आहेत पुढील प्रमाणे :
आहारात तंतुमय अन्नाचा अभाव.
पिठापासून बनवलेले तळलेले आणि मिरची मसालेदार पदार्थाचे सेवन करणे.
कमी पाणी प्या किंवा द्रव पदार्थाचे सेवन कमी करा.
जेवण वेळेवर न करणे.
रात्री उशिरा जेवणे.
रात्री उशिरापर्यंत जागे राहणे.
चहा ,कॉफी, तंबाखू किंवा सिगारेट इत्यादींचे जास्त प्रमाणात सेवन करणे.
अननपस्ता पुन्हा खाणे.
चिंताग्रस्त किंवा तणावपूर्ण जीवन जगणे.
हार्मोनल असंतुलन किंवा थायरॉईड समस्या.
वेदनाशामक औषधे मोठ्या प्रमाणात किंवा दीर्घकाळ वापरणे.
constipation home remedies in Marathi
● बद्धकोष्ठतेची लक्षणे
पोटात दुखणे आणि जडपणा.
पोटात गॅस निर्मिती होणे.
मल कठोर आणि कोरडे होणे.
डोकेदुखी होणे.
अपचन
कोणतेही श्रम न करता आळस येणे.
वासरे मध्ये वेदना.
तोंडातून दुर्गंधी येणे .
तोंडात अल्सर होणे हे देखील एक सामान्य समस्या आहे.
constipation home remedies in Marathi
● बद्धकोष्ठतेसाठी घरगुती उपचार:
- मनुका खाऊन बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
सुमारे आठ ते दहा ग्राम मनुके रात्रभर पाण्यात भिजत ठेवा. सकाळी याचा बिया काढून दुधात उकळून खाव्यात आणि नंतर ते दूध प्यावे.
- एरंडेल तेलापासून बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
रात्री झोपण्यापूर्वी एक ग्लास कोमट दुधात एक ते दोन चमचे एरंडेल टाकून प्या. बद्धकोष्ठता दूर करण्यासाठी हा घरगुती उपाय खूप उपयुक्त आहे.
- बेल पानापासून बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
गोष्ट तिच्या समस्यावर बेलफळ खूप फायदेशीर आहे. संध्याकाळी जेवणापूर्वी अर्धी वाटी लाकूड सफरचंदाचा लगदा आणि एक चमचा गुळ खा.
बेलफळाचा रस बद्धकोष्ठतेवरही फायदेशीर आहे.
*जिरापासून बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
जिरे आणि कॅरम मंद आचेवर भाजून बारीक करून घ्या. काळे मीठ टाका, तिन्ही समान प्रमाणात मिसळा आणि एका डब्यात ठेवा. दररोज अर्धा चमचा कोमट पाण्यामध्ये टाकून घ्या. बद्धकोष्ठता दूर करण्यासाठी हा एक प्रभावी घरगुती उपाय आहे.( Constipation home remedies in Marathi)
- मुथळीचे बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
एक चमचा मुथळी पावडर आणि एक चमचा गूळ एका ग्लास पाण्यात मिसळून सेवन करा. त्यामुळे बद्धकोष्ठतेची समस्या होते.
- बडीशेप चे बद्धकोष्ठतेवर घरे होती उपाय:
रात्री झोपण्यापूर्वी एक चमचा भाजलेली बडीशेप गरम पाण्यासोबत घ्या. एका जातीची बडीशेप मध्ये आढळणारे असतील तेल पचन सुधारतात आणि गॅस्ट्रिक एंजाइम चे उत्पादन वाढवतात.
- हरभऱ्याचे बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
1 बद्धकोष्ठतेवर हरभरा खूप फायदेशीर आहे हरभरा भिजवून हरभऱ्यात जिरे किंवा सुंठ बारीक करून त्याचे सेवन करावे
- जवळचे बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
अंबाडीच्या बिया बारीक करून एक चमचा रात्री झोपण्यापूर्वी घ्या ते पाण्यासोबत घ्यावे.
- त्रिफळा पावडरचे बद्धकोष्ठतेवर घरगुती उपाय:
रात्री झोपण्यापूर्वी त्रिफळा चूर्ण कोमट पाण्यासोबत घ्या. असे सहा महिने केल्याने जुनाट बद्धकोष्ठता देखील दूर होते.
दहा ग्रॅम कॅरम्बीया, दहा ग्रॅम आणि दहा ग्रॅम खडे मीठ बारीक करून पावडर बनवा. दररोज तीन ते पाच ग्रॅम पावडर कोमट पाण्यासोबत घ्या. त्रिफळा चूर्ण दीर्घकालीन बद्धकोष्ठतेवर उपचार करण्यासाठी एक अतिशय प्रभावी उपाय मानला जातो.
- मधाचे बद्धकोष्ठतेवर फायदे:(constipation home remedies in Marathi)
मदाचा वापर बद्धकोष्ठते पासून मुक्त होण्यास मदत करू शकतो कारण मधामध्ये रेषा गुणधर्म असतात जे बद्धकोष्ठतेच्या समस्येपासून मुक्त होण्यास मदत करतात.
- पालकचे बद्धकोष्ठतेवर फायदे:
जर तुम्हाला बद्धकोष्ठतेचा त्रास होत असेल आणि तुम्हाला तुमचा आहार बदलून तो बरा करायचा असेल, तर पालकाचे सेवन करणे तुमच्यासाठी एक चांगला उपाय आहे कारण पालकांमध्ये रेच्या गुणधर्म असतात ज्यामुळे बद्धकोष्ठता दूर करण्यास मदत होते.
कॉफीचे बद्धकोष्ठतेवर फायदे:
कॉफी तुम्हाला बद्धकोष्ठतेच्या समस्येवर काही प्रमाणात मदत करू शकते कारण कॉफीच्या सेवनाने आतड्याची हालचाल होण्यास ची प्रकृती जागृत होण्यास मदत होते.
मनुकाचे बद्धकोष्ठतेवर फायदे:
बद्धकोष्ठतेच्या समस्येवर मात करण्यासाठी मनुका सारख्या फळांचे सेवन करणे देखील एक चांगला उपाय आहे कारण मनुका रेचक असल्याने बद्धकोष्ठतेच्या समस्येवर फायदेशीर आहे.
हे सुद्धा वाचा – घरच्या घरीच केसांमधील कोंडा कमी करा अगदी सोप्या पद्धतीने
बद्धकोष्ठता बरा करण्यासाठी इतर घरगुती उपाय –
( constipation home remedies in Marathi)
बद्धकोष्ठतेचा उपचारात हे घरगुती उपाय देखील खूप फायदेशीर आहेत
रोज दोन चमचे गुळ कोमट दुधासोबत घ्या.
सुखे अंजीर दुधात उकळून ते खावे आणि दूध प्यावे.
रात्री झोपण्यापूर्वी एक चमचा त्रिफळा चूर्ण कोमट पाण्यासोबत घ्या.
सकाळी उठल्यानंतर लिंबाच्या रसात काळे मीठ मिसळून सेवन करा.
रात्रीच्या जेवणात पपई खा
एक ग्लास गरम दुधात दोन चमचे देशी तूप घालून झोपण्यापूर्वी प्या.
दहा ग्राम इसबगोल भुसा सकाळ संध्याकाळ पाण्यासोबत प्या.
- बद्धकोष्ठतेमध्ये आपला आहार
बद्धकोष्ठते पासून आराम मिळवण्यासाठी तुमच्या खाण्याचा सवयी अशा असाव्यात-
शक्य तितकी फळे, भाज्या आणि तंतुमय अन्नाचे सेवन करा, कारण फायबर युक्त आहाराचा अभाव हे देखील बद्धकोष्ठतेचे मुख्य कारण आहे. रोजच्या आहारात 20 ते 30 ग्रॅम त्यात फायबर असणे आवश्यक आहे. हे देखील लक्षात ठेवा की फायबरचे जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने गॅस आणि पोट फुगणे यांसारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
फळांमध्ये द्राक्षे, पपई , जरदाळू, अंजीर, अननस आणि नाशपातीचे सेवन अधिक करा. बद्धकोष्ठतेच्या समस्येवर ही फळे फायदेशीर आहेत.
भाज्यांमध्ये कोबी, गाजर, ब्रोकोली, पालक इत्यादी हिरव्या पालेभाज्यांचे सेवन करा.
दररोज किमान 8 ते 10 ग्लास पाणी प्या आणि भरपूर द्रव प्या
हरभरा गव्हाच्या पिठात मिसळून खा.
( constipation home remedies in Marathi)
● बद्धकोष्ठता रोगात तुमची जीवनशैली:
बद्धकोष्ठतेचा उपचारात तुमचे जीवनशैली सर्वात महत्त्वाची भूमिका बजावते. जर तुम्ही तुमच्या जीवनशैलीत योग्य ते बदल केले तर तुम्हाला बद्धकोष्ठते पासून सहज सुटका मिळू शकते.
अन्न वेळेवर खावे, पहिले जेवण बसल्यानंतर दुसरे जेवण करावे.
रात्री जगण्याची सवय कायमची सोडा.
तणाव मुक्त जीवन जगण्याचा प्रयत्न करा.
योगासने करा.
● बद्धकोष्ठतेमध्ये हे करणे टाळा:
बद्धकोष्ठता असलेल्या रुग्णांनी जास्त प्रमाणात दूध आणि चीजचे सेवन करू नये.
पिठापासून बनवलेल्या वस्तू अजिबात खाऊ नका.
तेलकट आणि मसालेदार अन्नापासून दूर राहा.
बद्धकोष्ठतेच्या बाबतीत, प्रामुख्याने वात शांत करणारे अन्न खावे. थंड गुणधर्म असलेले अन्न टाळावे. गरम आणि चांगले शिजवलेले अन्न खावे.
● बद्धकोष्ठतेवर योगासनाचे उपचार व प्रकार:
तुम्ही योगासनाच्या मदतीने दीर्घकालीन बद्धकोष्ठतेवर उपचार करू शकता. बद्धकोष्ठतेवर फायदेशीर ठरणार योग्य योगासने पुढील प्रमाणे-
पवन मुक्तासना
हलासना
अर्धमस्थीत्रासन
मयुरासन
बालासना
constipation home remedies in Marathi
● बद्धकोष्ठतेचे दुष्परिणाम :
जर तुमचे पोट साफ होत नसेल तर तुम्हाला अनेक गंभीर समस्यांचा धोका असू शकतो. त्यामुळे तुमच्या दैनंदिन कामातही अडचणी येऊ शकतात. ज्याचा तुमच्या संपूर्ण दिवसांवर परिणाम होउ शकतो.
● बद्धकोष्ठता समस्या बरी झाली की ती पुन्हा उद्भवते का?
आयुर्वेदिक उपचारांमध्ये त्यात आणि जीवनशैलीकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे. तुम्ही असे न केल्यास, तुम्हाला पूर्ण लाभ मिळणार नाही. हे एक नैसर्गिक औषध आहे. हे कमी झालेले दोष वाढवून आणि वाढलेले दोष कमी करून शरीर निरोगी बनवण्यास मदत करते. आयुर्वेदिक औषध रोगाची लक्षणे दडपून टाकून पूर्णपणे काढून टाकतो. म्हणून, जर तुम्ही बद्धकोष्ठतेवर आयुर्वेदिक औषधाने उपचार करत असाल तर सर्व सूचनांचे काळजीपूर्वक पालन .
( constipation home remedies in Marathi)
● कोणत्या रोगामुळे बद्धकोष्टता होऊ शकते?
दीर्घ काळापर्यंत बद्धकोष्ठतेमुळे व्यक्तीला अनेक आजार होतात. बद्धकोष्ठतेमुळे मूळव्याध किंवा फिस्तुला रोग होऊ शकतो. मुळव्याध मध्ये, गुदद्वारा संबंधीचा कालवा मध्ये विकसित रुग्णाला रक्तरंजित असू शकतो. त्यामुळे व्यक्तीने बद्धकोष्ठतेवर योग्यवेळी उपचार करून योग्य आहाराचे पालन केले पाहिजे.
● बद्धकोष्ठतेच्या बाबतीत डॉक्टरांशी संपर्क कधी साधावा
सामान्यता खाण्याच्या चुकीच्या सवयीमुळे प्रत्येकाला कधी ना कधी बद्धकोष्ठतेचा त्रास होऊ शकतो, जो घरगुती उपायांनी किंवा योग्य खाण्याच्या सवयीने काही दिवसातच बरा होऊ शकतो. बद्धकोष्ठता दीर्घकाळ राहिल्यास किंवा घरगुती उपायांनी आराम मिळत नसेल, तर त्यामुळे मुळव्याध होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत वरील डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
constipation home remedies in Marathi
बद्धकोष्ठता साठी योगासनेhttps://youtu.be/ZDqtg8stPjM?si=d9723DBjCbDCinMk